Samkvæmt samningi fjármála- og efnahagsráðuneytis við Seðlabanka Íslands um lánaumsýslu ríkissjóðs sinnir bankinn verkefnum í tengslum við umsýslu innlendra og erlendra lána, ríkisábyrgðir og endurlán ríkissjóðs.

Upplýsingar um verkefni Lánamála ríkisins er hægt að nálgast á vefsíðu lánamála: Lánamál ríkisins

Lánshæfi ríkissjóðs

Þrjú matsfyrirtæki meta lánshæfi Ríkissjóðs Íslands: Moody’s Investors Service, Fitch Ratings og Standard & Poor’s. Samkvæmt samningi fjármála- og efnahagsráðuneytis við Seðlabanka Íslands um lánaumsýslu ríkissjóðs sinnir bankinn verkefnum í tengslum við umsýslu innlendra og erlendra lána, ríkisábyrgðir og endurlán ríkissjóðs. Seðlabanki Íslands hefur áður farið með regluleg samskipti við matsfyrirtækin fyrir hönd ríkissjóðs en samskipti við matsfyrirtækin eru nú í höndum fjármála- og efnahagsráðuneytisins.

Samantekt á gögnum um lánshæfi ríkissjóðs var hætt á síðu Seðlabankans í árslok 2021. Hægt er að nálgast upplýsingar um lánshæfi ríkissjóðs á vef Stjórnarráðs: Lánshæfi ríkissjóðs.

Hlutverk lánshæfismats ríkissjóðs

Lánshæfismat gegnir mikilvægu hlutverki á alþjóðlegum fjármálamörkuðum. Matsfyrirtækin veita lántakendum á mörkuðum lánshæfiseinkunn sem hefur mikil áhrif á lánskjör þeirra. Lánshæfiseinkunnin endurspeglar getu lántakenda til að standa við skuldbindingar að fullu og á réttum tíma. Þetta er vísbending um líkur þess að lántaki geti lent í vanskilum. Lánshæfiseinkunn ríkissjóðs setur viðmið fyrir lánshæfi annarra íslenskra lántakenda á alþjóðlegum mörkuðum og er því mjög þýðingarmikil fyrir þá.

Mat lánshæfiseinkunna

Lánshæfiseinkunnir ríkissjóða eru metnar út frá ýmsum þáttum. Þeirra á meðal eru:

• Greiðslugeta ríkisins í erlendum gjaldmiðli
• Hagvaxtarmöguleikar landsins
• Peningastefna
• Stjórnmálaleg áhætta
• Ríkisfjármál og ríkisábyrgðir
• Samsetning hagkerfisins og tekjur
• Skuldastaða fyrirtækja í eigu hins opinbera
• Skuldastaða hins opinbera
• Skuldastaða einkageirans

Þessir þættir eru allir metnir áður en veitt er lánshæfiseinkunn. Á fjármálamörkuðum eru einkunnir matsfyrirtækja greindar í tvo meginflokka: fjárfestingarflokk og spákaupmennskuflokk. Matsfyrirtækin beita sambærilegum bókstafseinkunnum eins og sjá má í töflu 1. Bókstafseinkunn fylgir jafnan mat á horfum á breytingum á lánshæfismati. Þær geta verið neikvæðar, stöðugar eða jákvæðar. Matsfyrirtækin birta reglulega fréttir og ítarlegan rökstuðning fyrir mati sínu.

Sérfræðingar matsfyrirtækjanna heimsækja Ísland árlega til viðræðna við fulltrúa stjórnvalda og atvinnulífsins. Í kjölfarið er lánshæfiseinkunn ríkissjóðs staðfest eða henni breytt ef tilefni er til.

Þróun lánshæfismats ríkissjóðs