Aðstoð sjóðsins við Ísland

Ísland hefur fimm sinnum hlotið fjárhagsaðstoð frá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum. Fyrsta lánið var veitt 1960 í tengslum við efnahagsumbætur stjórnvalda, svokallaða viðreisn. Eftir það fékk Ísland þrisvar sinnum lán hjá sjóðnum vegna greiðsluhallaerfiðleika. Árin 1967-1968 fékk Ísland lán vegna skyndilegrar og stórfelldrar minnkunar útflutningstekna, árin 1974-1976 úr sérstökum olíusjóði (e. Oil Facility) vegna hækkunar á olíuverði og aftur 1982 úr sérstakri lánadeild vegna samdráttar í útflutningstekjum. Í kjölfar bankahrunsins í október 2008 óskuðu íslensk stjórnvöld formlega eftir samstarfi við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn. Samkomulag var gert á grundvelli efnahagsstefnu íslenskra stjórnvalda og var lánafyrirgreiðsla til Íslands samþykkt 19. nóvember 2008.  

Efnahagsáætlun Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og íslenskra stjórnvalda

Í kjölfar bankahrunsins í október 2008 óskuðu íslensk stjórnvöld formlega eftir samstarfi við Alþjóðagjaldeyrissjóðinn. Samkomulag var gert á grundvelli efnahagsstefnu íslenskra stjórnvalda sem hafði í meginatriðum þríþætt markmið. Í fyrsta lagi að koma á stöðugleika á gjaldeyrismarkaði, í öðru lagi að móta stefnu í ríkisfjármálum með það meginmarkmið að koma á sjálfbærri skuldastöðu og í þriðja lagi að endurreisa fjármálageirann og viðurkenndar leikreglur. Áætlunin var gerð til tveggja ára.

Viljayfirlýsing stjórnvalda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um samstarf var undirrituð 3. nóvember og var lánafyrirgreiðsla samþykkt 19. nóvember 2008 í framkvæmdastjórn Alþjóðagjaldeyrissjóðsins. Samkvæmt áætluninni skyldi Ísland fá sem næmi 2,1 milljarði Bandaríkjadala (1,4 ma. SDR) að láni frá sjóðnum í áföngum. Auk þess fengust viðbótarlán sem námu allt að 2,3 milljörðum Bandaríkjadala frá Danmörku, Finnlandi, Noregi, Svíþjóð (1,775 ma. EUR) og Póllandi (204 m. PLN). Loks lánuðu Færeyingar Íslendingum fjárhæð sem nam um 50 milljónum Bandaríkjadala (300 m. DKK). Lánið frá sjóðnum átti að greiðast til baka á árunum 2012 til 2016 en var endurgreitt að fullu í október 2015. Lánin frá Norðurlöndunum voru á gjalddaga 2019-2021, Færeyjum 2013-2015 og Póllandi 2015-2022 en þau voru fyrirframgreidd á árunum 2012-2015.

Upplýsingar um lánafyrirgreiðslu Íslands hjá Alþjóðagjaldeyrissjóðnum:

Sjötta endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og AGS - lokalánafyrirgreiðsla

26. ágúst 2011
Sjötta og síðasta endurskoðun efnahagsáætlunar Íslands og AGS samþykkt - Efnahagsáætluninni lokið

31. ágúst 2011
Gögn í tengslum við sjöttu endurskoðun á efnahagsáætlun íslenskra stjórnvalda og AGS

Fimmta endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og AGS - sjötta lánafyrirgreiðsla

3. júní 2011
Fimmta endurskoðun efnahagsáætlunar Íslands og AGS samþykkt

6. júní 2011
Gögn í tengslum við fimmtu endurskoðun

Fjórða endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og AGS - fimmta lánafyrirgreiðsla

10. janúar 2011
Fjórða endurskoðun efnahagsáætlunar Íslands og AGS samþykkt

14. janúar 2011
Gögn í tengslum við fjórðu endurskoðun

Þriðja endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og AGS - fjórða lánafyrirgreiðsla

29. september 2010
Þriðja endurskoðun efnahagsáætlunar Íslands og AGS samþykkt

4. október 2010
Gögn í tengslum við þriðju endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og AGS

Önnur endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og AGS - þriðja lánafyrirgreiðsla

16. apríl 2010

Annarri endurskoðun efnahagsáætlunar Íslands og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins er lokið og lánafyrirgreiðsla að fjárhæð 160 milljónir Bandaríkjadala hefur verið samþykkt

Viljayfirlýsing íslenskra stjórnvalda í tengslum við aðra endurskoðun

Fyrsta endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og AGS - önnur lánafyrirgreiðsla

28. október 2009

Fyrstu endurskoðun efnahagsáætlunar Íslands og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins lokið og lánafyrirgreiðsla að fjárhæð 167,5 milljónir Bandaríkjadala samþykkt

Viljayfirlýsing íslenskra stjórnvalda í tengslum við fyrstu endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins

03. nóvember 2009
Skýrsla Alþjóðagjaldeyrissjóðsins í tengslum við fyrstu endurskoðun efnahagsáætlunar íslenskra stjórnvalda og Alþjóðagjaldeyrissjóðsins

Efnahagsáætlun íslenskra stjórnvalda og AGS samþykkt

20. nóvember 2008
Framkvæmdastjórn Alþjóðagjaldeyrissjóðsins samþykkir lánafyrirgreiðslu fyrir Ísland að fjárhæð 2,1 milljarður Bandaríkjadala sem er jafnvirði 293 ma.kr.

26. nóvember 2008
Ísland: Lánafyrirgreiðsla - skýrslur Alþjóðagjaldeyrissjóðsins

Einn af meginþáttum í starfsemi Alþjóðagjaldeyrissjóðsins er eftirlit með efnahagsmálum landa. Úttektir á íslenskum efnahagsmálum eru gerðar með reglulegu millibili á eins til tveggja ára fresti. Í þessum úttektum funda starfsmenn sjóðsins með fulltrúum stjórnvalda og hagsmunaaðila. Í kjölfarið er gefin út skýrsla (e. Article IV) og fjallað um hana í framkvæmdastjórn sjóðsins. Ísland var á meðal fyrstu aðildarlanda til að hljóta mat á fjármálageiranum (e. Financial Sector Assessment Program, FSAP) og í framhaldinu var birt FSSA-skýrsla (e. Financial System Stability Assessment) árið 2001.

Hér má finna úttektir sjóðsins á íslensku efnahagslífi:

2024 Article IV Consultation

2023 Article IV Consultation

2022 Article IV Consultation

2021 Article IV Consultation

2019 Iceland Selected Issues

2019 Article IV Consultation-Press Release and Staff Report

2018 Iceland Selected Issues

2018 Article IV Consultation-Press Release; Staff Report; Staff Statement; and Statement by the Executive Director for Iceland

2017 - Iceland Selected Issues

2017 Article IV Consultation - Press Release; Staff report; and Statement by the Executive Director for Iceland

2016 Article IV - Iceland Selected Issues

2016 Article IV Consultation - Staff report; and Statement by the Executive Director for Iceland

2015 Sixth Post-Program Monitoring Discussions

2014 Article IV Consultation and Fifth Post-Program Monitoring Discussion

2014 Fourth Post-Program Monitoring Discussions

2013 Article IV Consultation and Third Post-Program Monitoring Discussions

2013 Concluding Statement of an IMF mission for the 2013 Article IV Consultation and the Third Post-Program Monitoring Discussion

2012 Article IV Consultation - Staff Report, Public Information Notice on the Executive Board Discussion

2010 Article IV Consultation - Staff Report, Public Information Notice on the Executive Board Discussion

2008 Article IV Consultation - Staff Report, Public Information Notice on the Executive Board Discussion

2007 Article IV Consultation - Staff Report;  Public Information Notice on the Executive Board Discussion

2007 Selected Issues

2006 Article IV Consultation - Staff Report, Staff Supplement, Public Information Notice on the Executive Board Discussion

2006 Selected Issues

2005 Article IV Consultation - Staff Report; Staff Supplement; Public Information Notice on the Executive Board Discussion; and Statement by the Executive Director for Iceland

2005 Selected Issues 

Iceland: 2003 Article IV Consultation-Staff Report; Public Information Notice on the Executive Board Discussion; and Statement by the Executive Director for Iceland

Iceland: 2002 Article IV Consultation-Staff Report; Public Information Notice on the Executive Board Discussion; and Statement by the Executive Director for Iceland

Iceland: 2001 Article IV Consultation-Staff Report; Public Information Notice on the Executive Board Discussion; and Statement by the Executive Director for Iceland

Hér má finna úttektir sjóðsins á íslensku fjármálakerfi:

Iceland: 2023 Financial System Stability Asessment

• Matsskýrsla á fylgni við Basel-kjarnareglur um skilvirkt bankaeftirlit (e. Detailed assessment report (Basel Core Principles))
• Öryggisnet fjármálakerfisins og krísustjórnun (e. Financial safety net and Crisis management)
• Net- og rekstraröryggi, eftirlitsumgjörð og yfirsýn (e. Cyber and operational resilience, Supervision and Oversight)
• Yfirsýn og eftirlitsumgjörð lífeyrissjóða (e. Pension fund oversight)
• Álagspróf og greining á kerfisáhættu (e. Stress testing and Systemic risk analysis)
• Þjóðhagsvarúð (e. Macroprudential policies)
• Loftlagstengd fjárhagsáhætta í bankakerfinu (e. Climate-related financial risks in the banking sector)
• Peningaþvætti og fjármögnun hryðjuverka (e. Anti-Money Laundering/Combating the financing of terrorism)

Iceland: 2014 Report on Observance of Standards and Codes

Iceland: 2008 Financial System Stability Assessment Update

Iceland: 2003 Financial System Stability Assessment Update, including Report on the Observance and Standards and Codes on the following topics: Banking Supervision, Insurance Regulation, Securities Regulation, Payment Systems, and Monetary and Financial Policy Transparency.

Iceland: 2001 Financial System Stability Assessment

Ísland starfar með Norðurlöndum og Eystrasaltslöndum á vettvangi Alþjóðagjaldeyrissjóðsins og myndar kjördæmi með þeim. Sameiginlega kjósa þessi lönd einn fastafulltrúa í framkvæmdastjórn sjóðsins sem í sitja alls 24 fulltrúar. Vitas Vasiliauskas frá Litháen á sæti í framkvæmdastjórninni fyrir hönd kjördæmis Norður- og Eystrasaltslanda. Löndin skiptast á um að eiga fulltrúa kjördæmisins í fjárhagsnefnd sjóðsins (International Monetary and Financial Committee, IMFC) þar sem hann kemur fram fyrir hönd þeirra allra. Embættismannanefnd (Nordic Baltic Monetary and Financial Committee, NBMFC) fjallar um samstarf landanna og mótar afstöðu þeirra til helstu mála á vettvangi sjóðsins sem gjarnan endurspeglast í ávarpi fulltrúa kjördæmisins á fundum IMFC. Að öðru leyti samhæfa löndin í nánu samtarfi afstöðu sína til mála sem koma til kasta framkvæmdastjórnarinnar.

Einu sinni á ári (áður tvisvar) sendir skrifstofa kjördæmisins frá sér greinargerð um helstu mál sem verið hafa til umræðu í framkvæmdastjórninni.

Greinargerðirnar má finna hér: