Verðbólguspá Seðlabanka Íslands
Seðlabanki Íslands gerir verðbólguspá fjórum sinnum á ári, í janúar, apríl,
júlí og október. Nú þegar þróun verðlags á árinu 1997 liggur fyrir spáir bankinn
að verðbólga á milli áranna 1997 og 1998 verði 2,6%, en 2,3% frá upphafi til
loka ársins 1998.
Vísitala neysluverðs hækkaði um 0,4% á milli þriðja og
fjórða ársfjórðungs 1997, sem samsvarar 1,7% verðbólgu á heilu ári. Spá
Seðlabankans frá því í október gerði ráð fyrir heldur meiri hækkun, eða 0,6%.
Frávikið er þó vel inna tölfræðilegra skekkjumarka. Verðbólga milli áranna 1996
og 1997 var 1,8% eins og Seðlabankinn spáði í október. Verðbólga yfir árið var
0,1% minni en spáð var í október eða 2,2%.
Á fyrri hluta yfirstandandi árs
mun verðbólga aukast nokkuð þegar áhrifa 4% samningsbundinna launahækkana í
ársbyrjun tekur að gæta í verðlagi, auk þess sem nú er gert ráð fyrir meira
launaskriði en í október, eða 1½% bæði árin 1997 og 1998. Einnig er gert ráð
fyrir að hækkun markaðsverðs húsnæðis umfram almenna verðlagsþróun muni stuðla
að meiri hækkun vísitölu neysluverðs á þessu ári en ella. Á móti kemur að
reiknað er með að innflutningsverð í erlendri mynt muni standa í stað árið 1998.
Reiknað er með að innflutningsverð í erlendri mynt hafi einnig haldist því sem
næst óbreytt árið 1997, en í októberspá bankans var gert ráð fyrir 1% hækkun. Í
forsendum um þróun innflutningsverðs er tekið tillit til verðþróunar hráefna upp
á síðkastið og áhrifa frá kreppunni í Asíulöndum á verðlagsþróun í heiminum.
Miðað við ofangreindar forsendur spáir Seðlabankinn 0,8% hækkun neysluverðs
milli fjórða ársfjórðungs 1997 og fyrsta ársfjórðungs 1998. Verðlagshækkanir
verða heldur lægri síðar á árinu. Spáð er mjög svipaðri hækkun frá upphafi til
loka árs 1998 og varð á árinu 1997 eða 2,3%, en hækkun á milli ársmeðaltala
vísitölunnar verður nokkru meiri eða 2,6% sökum áhrifa frá hækkun vísitölunnar á
fyrra ári. Sjá nánar meðfylgjandi töflu.
Seðlabankinn hefur einnig lagt mat á
þróun raungengis krónunnar (sjá meðfylgjandi töflu). Raungengi á mælikvarða
verðlags hækkaði um 0,7% milli áranna 1996 og 1997 samkvæmt fyrirliggjandi
mælingum. Gangi verðlagsspáin eftir og að gefnu óbreyttu gengi frá miðjum janúar
1998 mun raungengi á mælikvarða verðlags hækka um 1% milli áranna 1997 og 1998.
Á mælikvarða launakostnaðar hækkaði raungengi um 2,9% milli áranna 1996 og 1997
og spáð er að raungengi á þennan mælikvarða hækki um 3,1% á yfirstandandi ári.
Þrátt fyrir nokkra hækkun raungengis, verður raungengi á árinu 1998 enn u.þ.b.
5½% undir meðalstöðu raungengis frá 1980.
Nánari upplýsingar veitir Már Guðmundsson aðalhagfræðingur bankans, í síma 569 9600.
Nr. 2/1998
20. janúar 1998