Ísland fær lánshæfismat í AA-flokki
Alþjóðlega matsfyrirtækið Fitch IBCA veitti í dag íslenska ríkinu lánshæfismatið AA- fyrir langtímaskuldbindingar í erlendri mynt. Fyrir skammtímaskuldbindingar í erlendri mynt var veitt einkunnin F+ og fyrir skuldbindingar í innlendri mynt var gefið AAA sem eru hæstu einkunnir sem gefnar eru. Lánshæfiseinkunn Fitch IBCA er hliðstæð einkunn sem matsfyrirtækið Moody's hefur gefið íslenska ríkinu. Bréf metin í AA-flokki teljast mjög góð að öllu leyti og eru aðeins að litlu leyti frábrugðin albestu bréfum. Geta lántaka til að standa við skuldbindingu sína er talin mjög mikil.
Í frétt Fitch IBCA segir að horfur í íslenskum þjóðarbúskap hafi batnað hin seinni ár. Þar hafa breytingar á innviðum hagkerfisins lagt sitt af mörkum. Í kjölfar þess að umfangsmikið fiskveiðistjórnunarkerfi var sett á fót árið 1984 hafa fiskistofnar náð sér á strik og horfur í greininni hafa batnað. Fiskveiðar og vinnsla leggja til um 12% af vergri landsframleiðslu (VLF) og nærri helming af útflutningstekjum. Auk þessa hefur viðskiptaumhverfið verið lagfært með umbótum sem miða að auknu samræmi við aðstæður í Evrópusambandinu og minni áhrifum ríkisvaldsins í efnahagslífinu.
Einkavæðingu hefur vaxið fiskur um hrygg og stjórnvöld nýlega beint athyglinni að bankakerfinu. Jafnframt hafa umtalsverðar tekjur skilað sér í ríkissjóð. Ásamt átaki í ríkisfjármálum, sem hefur skilað vaxandi afgangi undanfarin tvö ár, hafa þessar tekjur gert stjórnvöldum kleift að lækka skuldir hins opinbera úr 59% af VLF árið 1995 í 43%.
Þróunin að undanförnu hefur haft vissar óæskilegar hliðarverkanir. Aukin bjartsýni neytenda og fyrirtækja hefur, ásamt umfangsmiklum framkvæmdum á orkusviðinu, leitt til mikillar þenslu í hagkerfinu. Hagvöxtur hefur verið yfir 5% á ári síðan 1996 og hagkerfið er greinilega að ofhitna. Atvinnuleysi hefur minnkað niður fyrir 2%, verðbólga hefur vaxið verulega, í 5,8% í janúar 2000, og áætlað er að viðskiptahallinn hafi vaxið í 5,9% af VLF.
Fjárfestingar íslenskra lífeyrissjóða erlendis hafa meir en vegið upp vaxandi erlenda fjárfestingu innanlands. Þetta þýðir að viðskiptahallinn hefur verið fjármagnaður með aukinni lántöku einkaaðila erlendis. Í samræmi við þetta hefur skuldastaða landsins versnað og bankakerfið, sem hefur miðlað stórum hluta erlendu lánanna inn í landið, er orðið viðkvæmara fyrir efnahagssamdrætti. Stjórnvöld hafa brugðist við þessum aðstæðum. Aðhald í ríkisfjármálum hefur verið hert og í janúar sl. brást Seðlabankinn við lækkandi raunvöxtum með því að hækka stýrivexti sína í 9,8%. Þar til þessar aðgerðir taka að bera árangur mun íslenskt efnahagslíf verða viðkvæmt fyrir breytingum á væntingum markaðarins þar sem lausafjárskuldir eru mun meiri en lausafjáreignir.
Nánari upplýsingar veita Birgir Ísl. Gunnarsson formaður bankastjórnar Seðlabanka Íslands og Ólafur Ísleifsson framkvæmdastjóri alþjóðasviðs bankans í síma 569-9600.
Nr. 5/2000
3. febrúar 2000