Samkomulag um kaup lífeyrissjóða á íbúðabréfum í eigu ríkissjóðs til að styrkja gjaldeyrisforðann
Seðlabanki Íslands hefur fyrir hönd ríkissjóðs náð samkomulagi við 26 lífeyrissjóði um kaup þeirra á íbúðabréfum í eigu ríkissjóðs. Ríkissjóður og Seðlabankinn eignuðust bréfin meðal annars með samningum við Seðlabanka Lúxemborgar og skiptastjóra Landsbankans í Lúxemborg 18. maí síðastliðinn. Heildarnafnverð bréfanna er 90,2 ma.kr. Salan er gerð með það fyrir augum að auka gjaldeyrisforðann. Jafnframt lækkar hún hreina skuld ríkissjóðs í erlendri mynt sem hafði aukist vegna fjármögnunar áðurnefndra samninga í Lúxemborg. Samkvæmt samkomulaginu munu lífeyrissjóðirnir selja erlendar eignir og greiða fyrir bréfin í evrum, alls um 549 milljónir evra. Við þessi viðskipti eykst gjaldeyrisforði Seðlabanka Íslands um 82 milljarða króna (512 milljónir evra) eða sem nemur 17%.
Salan fór fram í lokuðu útboði sem lauk í gær, 30. maí, en þar var öllum almennu lífeyrissjóðunum í landinu boðin þátttaka. Ekki var unnt að koma við opnu útboði vegna flókinna skilyrða og fyrirvara sem fylgja sölunni, svo sem varðandi óvissa afhendingu. Þá var nauðsynlegt að flýta samningum til að eyða óvissu og mögulegum markaðsáhrifum sem óhjákvæmilega leiða af sölu á svo miklu magni íbúðabréfa.
Lífeyrissjóðirnir voru valdir til að taka þátt í þessu lokaða útboði þar sem þeir eru fyrir stærstu eigendur húsbréfa, enda falla þau vel að fjárfestingarstefnu þeirra og skuldbindingum. Þeir eiga umtalsverðar erlendar eignir og stuðla með þátttöku sinni í viðskiptunum að því að skapa betri skilyrði fyrir afnámi gjaldeyrishafta. Lífeyrissjóðirnir þóttu henta vel til að mæta þörfum Seðlabankans við að ljúka viðskiptunum á skömmum tíma, en það dregur verulega úr óvissu og áhrifum þessara stóru viðskipta á innlendan skuldabréfamarkað. Þar sem lífeyrissjóðirnir eru langtímafjárfestar mun það gera Seðlabankanum auðveldara fyrir þegar hafist verður handa við næstu skref í afnámi gjaldeyrishaftanna.
Þessi viðskipti eru meðal annars af ofangreindum ástæðum mikilvægur áfangi í áætlun stjórnvalda um afnám gjaldeyrishafta. Eins og áður hefur komið fram minnka krónueignir erlendra aðila um allt að fjórðung með kaupunum á Avens B.V., en með þessum viðskiptum styrkist erlend lausafjárstaða þjóðarbúsins umtalsvert sem er mjög mikilvægur liður í efnahagsáætlun stjórnvalda.
Bréfin verða seld á fastri ávöxtunarkröfu, 7,2%. Nafnverð þeirra bréfa sem eru seld er sem hér segir:
Íbúðabréf Íbúðalánasjóðs Nafnverðseiningar
HFF150914 7.215.500.000
HFF150224 14.431.000.000
HFF150434 34.273.625.000
HFF150644 34.273.625.000
Lífeyrissjóðirnir munu greiða fyrir eignirnar í erlendum gjaldeyri á skráðu kaupgengi Seðlabanka Íslands. Þessi fjárfesting telst ekki nýfjárfesting í skilningi laga um gjaldeyrismál.
Viðskiptin munu ekki breyta þeim áætlunum sem þegar liggja fyrir um útgáfu markaðshæfra ríkisverðbréfa.
Þau viðskipti sem nú hafa náðst ásamt þeim samningum sem gerðir voru varðandi eignir Avens B.V. í Lúxemborg 18. maí síðastliðinn hafa áhrif á skuldastöðu þjóðarbús og ríkissjóðs, auk þess sem erlend lausafjárstaða þjóðarbúsins batnar verulega. Í fyrsta lagi lækka bæði heildarskuldir og hreinar skuldir þjóðarbúsins um rúmlega 3½% af landsframleiðslu. Heildarskuldir ríkissjóðs í erlendri mynt aukast hins vegar sem nemur rúmlega 3½% af landsframleiðslu en á móti batnar gjaldeyrisstaða ríkissjóðs og Seðlabanka samtals um sem nemur 5½% af landsframleiðslu. Með þessum viðskiptum má líta svo á að ríkissjóður hafi fjármagnað sig á kjörum sem jafngilda 0,75% föstum vöxtum til 15 ára.
Már Guðmundsson seðlabankastjóri sagði við þetta tækifæri: „Þetta samkomulag greiðir fyrir afnámi gjaldeyrishafta en undirstrikar um leið þann mikla styrk sem felst í því fyrir Ísland að hafa svo öfluga lífeyrissjóði sem raun ber vitni. Þeir hafa með þátttöku sinni lagt þungt lóð á vogarskálar þeirrar efnahagslegu endurreisnar sem nú stendur yfir hér á landi.“
Nánari upplýsingar veitir Már Guðmundsson seðlabankastjóri í síma 569 9600.
Nr. 13/2010
31. maí 2010