Frumvarp um breytingu á lögum - losun fjármagnshafta á aflandskrónueigendur og bindingarskylda á fjármagnsinnstreymi
Ríkisstjórnin samþykkti í morgun að leggja fram á Alþingi frumvarp fjármála- og efnahagsráðherra um breytingar á lögum nr. 37/2016, um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum og lögum nr. 87/1992, um gjaldeyrismál.
Losun fjármagnshafta á aflandskrónueignir
Þær breytingarnar á lögum um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum sem lagðar eru til í frumvarpinu fela í sér að aflandskrónueigendur geta losað aflandskrónueignir sínar að fullu með því að skipta þeim í gjaldeyri á álandsmarkaði eða eiga þær sem fullgildar álandskrónur þegar um samfellt eignarhald frá því fyrir fjármagnshöft er um að ræða. Verði frumvarpið að lögum munu breytingarnar fela í sér auknar heimildir til úttekta af reikningum sem háðir eru sérstökum takmörkunum. Þessar auknu heimildir eru þrennskonar. Í fyrsta lagi er um að ræða almenna heimild fyrir alla aflandskrónueigendur til að losa aflandskrónueignir til að kaupa erlendan gjaldeyri og flytja á reikning erlendis. Í öðru lagi er heimild fyrir aflandskrónueigendur, sem átt hafa aflandskrónueignir samfellt frá 28. nóvember 2008, til að losa aflandskrónueignir undan takmörkunum laganna. Í þriðja lagi er heimild fyrir einstaklinga til að taka út allt að 100 millj. kr. af reikningum háðum sérstökum takmörkunum. Þær breytingar sem hér eru lagðar til taka mið af því að ekki sé grafið undan virkni hinnar sérstöku bindingarskyldu á fjármagnsinnstreymi. Því þurfa þeir aflandskrónueigendur sem ekki hafa átt krónueignir í samfelldu eignarhaldi síðan fyrir tilkomu fjármagnshafta og hyggjast fjárfesta í íslenskum skuldabréfum að fara út í gegnum gjaldeyrismarkað og koma svo inn aftur og sæta þá bindingu. Ella væri verið að mismuna erlendum fjárfestum.
Lög um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum tóku gildi í maí 2016. Lögin voru mikilvægur liður í áætlun stjórnvalda um losun fjármagnshafta. Þegar lögin tóku gildi var fyrirséð að þær takmarkanir sem lögin kváðu á um yrðu tímabundnar ráðstafanir og að stjórnvöld myndu aftur beina sjónum að losun fjármagnshafta á aflandskrónueignum þegar betra jafnvægi kæmist á eignasöfn innlendra aðila og aðstæður yrðu betri til losunar án of mikillar áhættu varðandi efnahagslegan og fjármálalegan stöðugleika. Stjórnvöld hafa unnið markvisst að því að leysa þann vanda sem felst í aflandskrónueignum við losun fjármagnshafta með ýmsum hætti og hefur heildarumfang aflandskrónueigna minnkað verulega, eða úr 319 ma.kr. í um 84 ma.kr. Efnahagslegar forsendur standa nú til þess að losa fjármagnshöft á aflandskrónueignum.
Breyting á framkvæmd bindingarskyldu á fjármagnsinnstreymi
Í frumvarpinu er jafnframt lögð til breyting á ákvæði til bráðabirgða III í lögum um gjaldeyrismál sem kveður á um heimild Seðlabanka Íslands til að grípa til bindingarskyldu á fjármagnsinnstreymi. Sú heimild var lögfest 2016 og var liður í áætlun stjórnvalda um losun fjármagnshafta. Breytingin sem lögð er til felur í sér aukinn sveigjanleika á formi bindingar reiðufjár vegna nýs innstreymis erlends gjaldeyris en felur ekki í sér breytingu á bindingartíma eða bindingarhlutfalli.
Hingað til hefur þurft að uppfylla bindingarskyldu með því að leggja inn á bundinn reikning hjá innlánsstofnun. Þetta fyrirkomulag er talið hafa gert annars áhugasömum fjárfestum erfitt fyrir með að fjárfesta á Íslandi þar sem þeim er í einhverjum tilvikum óheimilt að fjárfesta ef ekki er hægt að losa fjárfestinguna hvenær sem er. Til þess að bregðast við þessu er lagt til að mögulegt verði að uppfylla bindingarskyldu með endurhverfum viðskiptum með innstæðubréf Seðlabankans. Enn fremur felur hið nýja fyrirkomulag í sér að fjárfestir getur rofið bindingu á bindingartíma með uppgjöri við fjármálafyrirtæki. Áfram verður hægt að uppfylla bindingarskyldu með innleggi á bundinn reikning hjá innlánsstofnun með óbreyttum hætti.
Nánari upplýsingar veitir Már Guðmundsson seðlabankastjóri í síma 569 9600.
Nr. 18/2018
7. desember 2018
Hér með fylgja skjöl þar sem ýmsum spurningum um breytingar frumvarpsins er svarað:
Spurt og svarað um tillagðar breytingar á lögum um gjaldeyrismál (framkvæmd bindingarskyldu)