Lánshæfismat Íslands staðfest - Horfur nú stöðugar í stað neikvæðra áður
Alþjóðlega matsfyrirtækið Fitch Ratings staðfesti í dag lánshæfiseinkunnir Íslands, AA- fyrir langtímaskuldbindingar í erlendri mynt, AAA fyrir langtímaskuldbindingar í íslenskum krónum og F1+ fyrir skammtímaskuldbindingar í erlendri mynt. Horfunum á mati langtímaskuldbindinga var breytt úr neikvæðum í stöðugar.
Fitch segir íslenska hagkerfið hafa gengið í gegnum nokkuð erfitt skeið en að það virðist standa styrkara eftir. Eftir 6 ára skeið hraðs hagvaxtar, sem ekki stóðst til lengdar, var horfið frá fastgengisstefnu á árinu 2001 og í kjölfarið hófst hröð aðlögun þjóðarbúsins í átt til jafnvægis. Útlánaþenslan stöðvaðist snögglega, að hluta til vegna þess að innlendir lántakendur gerðu sér betur grein fyrir gengisáhættu sem fylgir lántöku í erlendri mynt. Innlend eftirspurn dróst saman en útflutningur hélt áfram að vaxa jafnt og þétt. Viðskiptajöfnuðurinn breyttist úr 10% halla á árinu 2000 í lítilsháttar afgang á síðasta ári. Verðbólga minnkaði í 2% en atvinnuleysi hefur aukist í aðeins 3,5%.
Þrátt fyrir minni hagvöxt ríkir nánast jafnvægi í ríkisfjármálum. Vegna tekna af sölu ríkisbankanna ættu heildarskuldir ríkissjóðs að fara undir 40% af landsframleiðslu á þessu ári. Fyrri lækkun ríkisútgjalda sem hlutfall af vergri landsframleiðslu hefur snúist við og þarf hugsanlega að taka erfiðar ákvarðanir um opinber útgjöld í kjölfar alþingiskosninga í maí, segir í frétt Fitch.
Útlánaþenslan olli óhjákvæmilega nokkru útlánatapi hjá bönkunum en við því hefur verið brugðist með viðeigandi afskriftum og er meðaleiginfjárhlutfall í bankakerfinu nú aftur komið yfir 12%. Einnig hefur verið tekið tillit til fyrri ábendinga Alþjóðagjaldeyrissjóðsins um eftirlit með fjármálastofnunum.
Takist að halda ríkisútgjöldum í skefjum eru langtímahorfur í ríkisfjármálum góðar að mati Fitch enda hefur lífeyrisskuldbindingum ekki verið velt á komandi kynslóðir. Aldurssamsetning þjóðarinnar er hagstæð og er mannfjölgunin hjá þessari tiltölulega ungu þjóð yfir 1% á ári og greiðsla hóflegra eftirlaunaskuldbindinga hefst ekki fyrr en við 67 ára aldur.
Ekki er óeðlilegt að ríki þar sem aldurssamsetning er hagstæð og góður arður býðst af fjárfestingum búi við neikvæða hreina skuldastöðu við útlönd. Með hliðsjón af stærð hagkerfisins hefur Ísland þó gengið lengra í þessa átt en sambærileg hagkerfi eins og Ástralía og Nýja-Sjáland. Íslenska þjóðarbúið hefur, ólíkt þessum tveimur ríkjum aukið erlendar skuldir sínar til að fjármagna hlutabréfakaup. Að mati Fitch er erlend skuldastaða helsta hindrunin fyrir bættu lánshæfismati. Hrein erlend skuldastaða þjóðarbúsins gæti lækkað hraðar og lánshæfismatið hækkað ef lífeyrissjóðir draga úr sókn sinni í erlend hlutabréf.
Tengill á heimasíðu Fitch Ratings er: www.fitchratings.com
Nánari upplýsingar að öðu leyti veita Birgir Ísleifur Gunnarsson, formaður bankastjórnar Seðlabanka Íslands, og Jón Þ. Sigurgeirsson, framkvæmdastjóri alþjóðasviðs bankans, í síma 5699600.
Nr. 9/2003
31. mars 2003