Stýrivextir Seðlabanka Íslands óbreyttir
Nr. 6/2008
14. febrúar 2008
Stefnuyfirlýsing bankastjórnar Seðlabanka Íslands
Stýrivextir Seðlabanka Íslands óbreyttir
Bankastjórn Seðlabanka Íslands hefur ákveðið að stýrivextir bankans verði óbreyttir, þ.e. 13,75%. Verðbólguspá sem birtist í Peningamálum í nóvember sl. fól í sér óbreytta stýrivexti fram yfir mitt ár 2008. Þrátt fyrir að töluverðar breytingar virðist framundan í þjóðarbúskapnum telur bankastjórn enn ekki efni til þess að hverfa frá nóvemberspánni. Verðbólga er enn töluvert meiri en það markmið sem bankanum er sett.
Hagvísar benda til þess að eftirspurn, sérstaklega einkaneysla, hafi vaxið hratt allt til loka sl. árs. Þá gætir enn spennu á vinnumarkaði og kjaraviðræðum er ekki lokið. Gengi krónunnar hefur lækkað og hefur að undanförnu verið lægra en reiknað var með í nóvemberspánni. Verðbólguhorfur til skamms tíma eru því lakari en í nóvember og við stýrivaxtaákvörðun bankastjórnar í desember sl.
Á hinn bóginn hafa fjármálaskilyrði versnað enn frá síðustu vaxtaákvörðun, bæði á alþjóðlegum markaði og innanlands. Dregið hefur úr framboði lánsfjár til heimila og fyrirtækja og lánskjör hafa versnað. Þá hefur hlutabréfaverð lækkað verulega það sem af er ári sem eykur fjármagnskostnað og veikir efnahagsreikning fyrirtækja og heimila. Líklegt er að verðlag fasteigna muni lækka á komandi tíð. Lækkun var spáð í nóvember en hún gæti orðið meiri en þá var reiknað með þótt hún hefjist síðar.
Þessi þróun vinnur með aðhaldsstefnu Seðlabankans og dregur úr vexti eftirspurnar og verðbólguþrýstingi, auk beinna áhrifa lækkandi fasteignaverðs á verðbólguna. Óvíst er hve hratt þetta gerist en ólíklegt er þó að meiri samdráttur í efnahagslífinu en Seðlabankinn spáði í nóvember leiði til hraðari hjöðnunar verðbólgu framan af spátímabilinu. Gengi krónunnar gæti veikst um leið og dregur úr framboði erlends fjármagns. Það gæti ýtt undir verðbólguvæntingar, valdið launaskriði og þannig tafið hjöðnun verðbólgunnar.
Ekki verður að sinni fullyrt að verðbólguhorfur til lengri tíma hafi breyst að marki frá því í nóvember. Óvissa er þó mun meiri en áður, ekki síst um áhrif versnandi fjármálaskilyrða, bæði minna framboðs lánsfjár og hærra vaxtaálags, á framvindu eftirspurnar og verðbólgu. Til lengri tíma ræðst verðbólguþróunin einkum af samspili gengisþróunar og framleiðsluspennu. Seðlabankinn mun fylgjast mjög grannt með framvindu efnahagsvísbendinga á komandi vikum, ekki síst vísbendingum um áhrif slakari fjármálaskilyrða á útlán og eftirspurn.
Sem fyrr er það afar brýnt fyrir afkomu og efnahag heimila og fyrirtækja að hemja verðbólgu og ná tökum á verðbólguvæntingum. Vaxtaákvarðanir bankastjórnar Seðlabankans taka mið af því.