Losun fjármagnshafta á aflandskrónueigendur og lækkun sérstakrar bindiskyldu á fjármagnsinnstreymi
Lög nr. 14/2019, um breytingu á lögum um nr. 87/1992, um gjaldeyrismál og lögum nr. 37/2016, um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum, hafa verið birt í Stjórnartíðindum 4. mars 2019, sbr. tilkynningu á vef Stjórnartíðinda. Breytingarnar sem lögin fela í sér voru kynnt með fréttatilkynningu á vef Seðlabankans hinn 7. desember 2018, þegar frumvarpið var lagt fram. Lögin taka gildi á morgun, 5. mars 2019.
Breytingar á reglum
Vegna breytinga á lögum um gjaldeyrismál og lögum um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum áformar Seðlabankinn að setja nýjar reglur um bindingu reiðufjár vegna nýs innstreymis erlends gjaldeyris og reglur um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum. Reglurnar fela í sér nýmæli og nauðsynlegar breytingar vegna framangreindra breytingarlaga. Þá munu nýjar reglur um bindingu reiðufjár vegna nýs innstreymis erlends gjaldeyris jafnframt fela í sér lækkun á bindingarhlutfalli frá eldri reglum úr 20% í 0%. Gert er ráð fyrir, að fengnu samþykki ráðherra, að reglurnar verði gefnar út á morgun, 5. mars 2019, og muni taka gildi daginn eftir, 6. mars 2019.
Lækkun á bindingarhlutfalli úr 20% í 0%
Fyrirhuguð lækkun á bindingarhlutfalli markar kaflaskil í beitingu hinnar sérstöku bindiskyldu á fjármagnsinnstreymi á skuldabréfamarkað og í hávaxtainnstæður sem var sett á í júní 2016. Markmið hennar er að tempra og hafa áhrif á samsetningu innstreymis erlends fjármagns á innlendan skuldabréfamarkað og hávaxtainnstæður og að styrkja miðlunarferli peningastefnunnar. Bindingarhlutfallið var lækkað úr 40% í 20% í byrjun nóvember 2018. Nú hafa myndast aðstæður til að lækka bindingarhlutfallið niður í 0% þar sem líkur á umtalsverðu innflæði sem leiddi til ofriss krónunnar og alvarlegrar truflunar í miðlunarferli peningastefnunnar hafa minnkað mikið, a.m.k. um sinn. Nú eru fjármagnsstraumar til og frá landinu í betra jafnvægi en var þegar hin sérstaka bindiskylda var upphaflega sett á. Að undanförnu hefur verið útflæði á erlendum nýfjárfestingum í skuldabréfum.
Rétt er að vekja athygli á því að framangreindar breytingar munu leiða til þess að fjármunir sem bundnir hafa verið á bindingarreikningum verða því lausir til ráðstöfunar, á sama hátt og þegar bindingarhlutfall var lækkað úr 40% í 20% í nóvember sl. Athygli er vakin á því að verði bindingarhlutfall hækkað í framtíðinni eru hin nýsamþykktu lög afdráttarlaus um að bindingarfjárhæð haldist óbreytt út bindingartímann. Nýtt fyrirkomulag hinnar sérstöku bindiskyldu mun þó gera aðilum kleift að losa um bindinguna með viðskiptum á markaði.
Leifar fjármagnshafta
Með framangreindum breytingum á lögum um gjaldeyrismál og lögum um meðferð krónueigna sem háðar eru sérstökum takmörkunum er sérstakur aflandskrónumarkaður ekki lengur til staðar og þau fjármagnshöft sem innleidd voru í nóvember 2008 hafa nú nánast að öllu leyti verið losuð. Eftir standa takmarkanir sem hafa það að meginmarkmiði að hin sérstaka bindiskylda á fjármagnsinnstreymi nái tilgangi sínum, þar á meðal takmarkanir á afleiðuviðskiptum í öðrum tilgangi en til áhættuvarna. Þær takmarkanir verða skoðaðar í tengslum við heildarendurskoðun laga um gjaldeyrismál. Samhliða þarf að skoða varanlegt fyrirkomulag hinnar sérstöku bindiskyldu.
Nánari upplýsingar veitir Már Guðmundsson seðlabankastjóri í síma 569 9600.
Frétt nr. 6/2019
4. mars 2019